Zarząd Oddziału Powiatowego 
Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP 
w Wąbrzeźnie

Artykuły

Tablica Niepodległości.

Janusz Marcinkowski

Odsłonięcie tablicy ‘Niepodległości’.

 

Opracowanie Janusz Marcinkowski.

---------------------------------------------

W dniu 18 października 2018 roku, w przeddzień setnej rocznicy odzyskania Niepodległości Polski wąbrzescy strażacy wystąpili z inicjatywą upamiętnienia tego doniosłego historycznego faktu poprzez wbudowanie płyty – tablicy naprzeciw strażnicy OSP tuż pod „Dębem Wolności” posadzonym 4 czerwca 2014 roku; kiedy drzewo wolności, rozwinie swoją koronę, będzie trzymać straż nad dzisiaj odsłoniętą tablicą.

 

 Tablicę ufundowali strażacy z wąbrzeskiej Ochotniczej Straży Pożarnej, której to zasługi dla Wolnej i Suwerennej Rzeczyposplitej są dokumentowane od ponad 130 lat.

 

 Tablicę odsłonili; Leszek Kawski burmistrz miasta, Aleksandra Kurek dyrektor biblioteki miejskiej - powiatowej, Janusz Kopczyński prezes zarządu Gminnego - Miejskiego   OSP.

 

Uroczystość zgromadziła miejscowych strażaków, gości, samorządowców, strażacką i harcerską młodzież.

 

Przybyli zaproszeni goście; samorządowcy, strażacy, duchowni…

 

 Uroczystość prowadzili druhowie; Marek Węglerski i Jarosław Herbowski.

 

Przedstawiciele strażackiej władzy, od lewej; Piotr Tomaszewski dyrektor Biura Wojewódzkiego Związku OSP,  Leszek Talarek w-ce prezes zarządu powiatowego OSP, Zbigniew Sosnowski poseł, w-ce prezes zarządu wojewódzkiego OSP, Jarosław Tylmanowski w-ce prezes zarządu powiatowego OSP.

 

Wystąpienie Jarosława Herbowskiego naczelnika OSP w Wąbrzeźnie, prezesa Zarządu Powiatowego OSP.

 

Szanowni Goście, Drodzy Strażacy!

Spotykamy się dzisiaj przed strażnicą Ochotniczej Straży Pożarnej w Wąbrzeźnie z okazji rocznicy odzyskania niepodległości, uroczystości poświęconej ojczyźnie i wolności.

  Wielu z Was zapyta zapewne czemu w tym miejscu i dlaczego strażacy wąbrzescy są głównym organizatorem tej uroczystości – dlatego, że również strażacy mają  ogromny udział w dziele Polski Niepodległej, gdyż przez wiele lat dbali  o zachowanie tożsamości narodu, języka, kultury i wiary podczas codziennej służby, a także konspirowali i walczyli zbrojnie z zaborcami.  Byli wzorem cnót obywatelskich ku pożytkowi kraju i polskiego społeczeństwa. To na ich działalności mieszkańcy naszego miasta i powiatu przez dziesięciolecia budowali poczucie bezpieczeństwa. Działalność wychowawcza, społeczno-polityczna i patriotyczna straży pożarnych zaowocowała w całej pełni w końcowym etapie I wojny światowej . Wielu strażaków przygotowywało się gorączkowo do ostatecznej walki o odzyskanie niepodległości. Zaobserwować się dała bardzo bliska współpraca straży z organizacjami niepodległościowymi i patriotycznymi a zwłaszcza z Polską Organizacja Wojskową.

           Wiele drużyn strażackich oraz poszczególni druhowie, rozbrajali wojska okupantów, placówki żandarmerii i policji a w pierwszych dniach wolności pełnili służbę porządkową w charakterze straży obywatelskich i milicji ludowej.    Wielu strażaków ochotniczo wstąpiło do wojska polskiego  w tym do legionów Józefa Piłsudskiego, ponadto brało udział w powstaniach w plebiscytach- współdziałało w tworzeniu polskich władz administracyjnych i samorządowych.

Szanowni zebrani !

Data 11 listopada 1918 roku to termin doniosły i symboliczny, który został przyjęty z entuzjazmem przez całe społeczeństwo. Decyzja traktatu wersalskiego z roku 1919 o przyznaniu Wąbrzeźna wraz z wyznaczoną częścią terytorium Prus Zachodnich Polsce wywołało dużą radość polskich mieszkańców miasta. W tym też roku krótko przed wkroczeniem wojsk polskich wąbrzeska straż pożarna po przejęciu placówki przez polski zarząd zaczęła swoją odbudowę i rozwój.    Miasto Wąbrzeźno przejmowały jednostki Wojska Polskiego pod dowództwem gen. Stanisława Pruszyńskiego.

Dnia 20 stycznia 1920 r. wybiła dla miasta wymarzona godzina wolności. Na wąbrzeski rynek wkroczył uroczyście witany I Pułk Ułanów Krechowieckich. Dzień wcześniej opuściły Wąbrzeźno znienawidzone  oddziały „Grenschutzu”; kontrolę nad miastem przejęła Straż Ludowa.

           Od tego dnia rozpoczął się nowy okres niepodległych dziejów Wąbrzeźna, które weszło w skład odrodzonej Polski po 147 latach niewoli.                                     Był to jednak trudny okres odbudowy niepodległości. Rychły wybuch II wojny światowej i mroczny okres komunizmu w znaczący sposób zahamował ten proces. Powrót na nowo do suwerenności i samorządności  rozpoczął się w 1956 roku, a w pełni wróciliśmy do samodzielnego i podmiotowego działania  po roku 1989.                                         Jesteśmy więc spadkobiercami, a niektórzy z nas nawet świadkami długiej i burzliwej historii naszego kraju i wąbrzeskiej straży pożarnej, która istnieje nie przerwanie od 143 lat.

Czujemy się w obowiązku, aby przechować pamiętać o wszystkich najważniejszych wydarzeniach i ludziach z tego okresu. Niech tego przykładem będzie między innymi  napisana dokładna monografia naszej jednostki, czy tworzona aktualnie izba  pamięci wąbrzeskiego pożarnictwa. Kolejny dowód naszej historycznej aktywności  to  tablica z nazwiskami upamiętniająca pomordowanych strażaków w czasie II wojny światowe, wśród których jest Zygmunt Kalkstein wybitny działacz pożarnictwa i ostatni przedwojenny Starosta Wąbrzeski, o czym przypomina umieszczona na starym murze przy naszej jednostce pamiątkowa tablica. 

W 2014 roku wraz z władzami samorządowymi naszego miasta posadziliśmy „Dąb Wolności” dla upamiętnienia pierwszych wolnych wyborów z 4 czerwca 1989 roku, które umożliwiły zmiany ustrojowe w naszej Ojczyźnie.

Dziś w Państwa obecności odsłonimy tablice upamiętniającą 100 - lecie Niepodległości Polski ufundowanej przez samych strażaków na której uwidoczniony jest między innymi orzeł legionowy Józefa Piłsudskiego.

 My strażacy zapraszamy więc  do wspólnego świętowania tak podniosłej rocznicy oraz codziennego budowania wspólnoty bez  nienawiści i pogardy, w której  będziecie mogli  Państwo liczyć na bezinteresowną i bezwarunkową pomoc nas strażaków – Rycerzy Świętego Floriana – w myśl naszej maksymy: ” Bogu na chwałę, ludziom na pożytek.

                                                                     Dziękuje za uwagę!

 

Uroczystość uświetniły poczty sztandarowe: OSP Wąbrzeźno.

 

 Stanęła harcerska warta honorowa, strażacy z Komendy PSP Wąbrzeźno oraz poczet sztandarowy Powiatowej Komendy Policji.

 

 Poczet flagowy wystawiła OSP Wąbrzeźno.

 

Poświęcenia tablicy dokonali księża; Kazimierz Śmigecki i  ks. Jan Kalinowski.

 

Składanie wiązanek… oddanie hołdu wszystkim tym, którzy Przechowali oraz Walczyli o Polskość naszych ziem, a kiedy zaszła potrzeba Oddali za to życie!

 Delegacja Związków OSP. W tle strażacy z OSP Wąbrzeźno.

 

 Od lewej; Jarosław Herbowski prezes Zarządu Powiatowego ZOSP, Leszek Talarek w-ce prezes Zarządu Powiatowego ZOSP i Zbigniew Sosnowski poseł, członek Zarządu Wojewódzkiego ZOSP.

 

Samorządowcy powiatu wąbrzeskiego; Leszek Kawski, Wojciech Bereza, Władysław Łukasik, Stanisław Szarowski, Jan Maciejewski,  oraz Bożena Szpryniecka, Krzysztof Maćkiewicz, Józef Krawczyk.

 

Delegacja strażaków, policji…

 

St. bryg. Sławomir Herbowski z-ce komendanta wojewódzkiego PSP, insp. Mirosław Joppek komendant powiatowy Policji, bryg. Janusz Woźniak komendant powiatowy PSP.

 

Panie reprezentowały stowarzyszenia społeczne.

 

 O doniosłości dzisiejszego upamiętnienia odzyskania Niepodległości naszej Ojczyzny mówił wcześniej Jarosław Herbowski, który przypomniał, iż przyszła ona na Pomorze dwa lata później, dopiero po podpisaniu Traktatu Wersalskiego w 1919 roku. W styczniu 1920 roku do Wąbrzeźna wkroczyły oddziału Ułanów Krechowieckich pod dowództwem gen. Stanisława Pruszyńskiego, ostatecznie przyłączając Pomorze do Polski. W krótkim, bo 20 letnim międzywojniu pokolenie Polaków – Pomorzaków budowały podstawy gospodarcze, nie zapominając o utrwalaniu postaw patriotycznych, które miały znaleźć swe odbicie w walce Rodaków w czasie II wojny światowej.

We wszystkich tych pracach brali udział wąbrzescy strażacy przechowując tradycje wszechstronnego działania; od strażackiej pomocy w akcjach gaśniczo – ratowniczych, w dziedzinie kultury, sportu i innych działań: „pro publiko bono”.

 

W sprawie tej najpiękniejszej rocznicy odzyskania Niepodległości zabrali głos goście uroczystości;

 

 

Zbigniew Sosnowski, Sławomir Herbowski, Krzysztof Maćkiewicz, Leszek Kawski.

 

 

Zaproszenie do miejsko - powiatowej biblioteki.

 Na zakończeniu uroczystości pani dyrektor biblioteki Aleksandra Kurek zaprosiła wszystkich uczestników do pięknego obiektu, niedawno oddanej do pracy biblioteki na okolicznościową, duchową ucztę wspomnieniową o czasach stawania się w Wąbrzeźnie i okolicy Niepodległości.

Były obrazy, zdjęcia, poezja, proza z tamtego, radosnego okresu.

 

Był czas na chwilę refleksji, również na przemyślenie słów, które padały w trakcie uroczystości, iż; „Wolność, Niepodległość” nie jest raz na zawsze dana – trzeba o nią zabiegać, pracować dla jej zachowania!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kategoria: /